Οι ασκήσεις είναι πάντα το δύσκολο κομμάτι για τον ασθενή. Είναι πολύ σημαντικό όμως, και δεν πρέπει να υποτιμάται. Αποτελούν αναπόσπαστο μέλος της θεραπευτικής συνεδρίας. Εδώ, επιγραμματικά θα σας μιλήσω για το ασκησιολόγιο που αποδεδειγμένα εφαρμόζεται διεθνώς και χορηγώ κι εγώ στους ασθενείς μου.
Ασκήσεις Egoscue (Πίτ Έγκοσκ)
O Pete Egoscue, φυσιολόγος ανατόμος, είναι ο πατέρας αυτής της μεθόδου της στατικής θεραπείας ενάντια στον χρόνιο πόνο και σήμερα μετρά 25 κλινικές παγκοσμίως. Η θεωρεία του στηρίζεται στο ότι το σώμα σταματάει να χρησιμοποιεί, οτιδήποτε παύει να κινείται. Αυτό το κάνει μέσω του αυτοσχεδιασμού και της προσαρμογής, που του επιβάλλει η ανάγκη του ότι πρέπει να κινηθεί.
Το ανθρώπινο σώμα έχει το σχήμα μιας καμπύλης S, η οποία βρίσκεται στο κέντρο νοητών παράλληλων και κάθετων γραμμών και ορθών γωνιών. Οι γραμμές αυτές τέμνονται σε οχτώ βασικές αρθρώσεις, τέσσερις στη δεξιά πλευρά και τέσσερις στην αριστερή. Αυτές είναι: οι ώμοι, τα ισχία, τα γόνατα και οι αστράγαλοι. Αυτές οι αρθρώσεις είναι που καλούνται να σηκώσουν πολύ βάρος: τα χέρια, το θώρακα, τη λεκάνη και τα πόδια. Πάνω σ’ αυτά τα οστά, έρχονται οι μύες, οι οποίοι θα τα κινήσουν σε ανταπόκριση κάποιου ερεθίσματος και οι μυοσκελετικές αυτές λειτουργείς συντηρούνται μόνο μέσω της τακτικής χρήσης.
Πριν κάνω το μεταπτυχιακό μου, και αφού είχα διαβάσει αναλυτικά για την μέθοδο Έγκοσκ, ήμουνα πολύ επιφυλακτικός ως προς την αποτελεσματικότητα του προγράμματος θεραπείας που έδινε. Ψάχνοντας λίγο παραπάνω στην φυσιολογία των στατικών ασκήσεων του, συνειδητοποίησα πως υπάρχει λογική στον τρόπο χρήσης αυτών, καθώς σήματα από την περιφέρεια στέλνονται από τους μηχανουποδοχείς και τους υποδοχείς της ιδιοδεκτικότητας προς το κεντρικό νευρικό σύστημα, μεταφέροντας την πληροφορία της σωστής στάσης. Η μία έρευνα (πηγή εδώ) έγινε εφαρμόζοντας την μέθοδο για δύο βδομάδες σε 20 ασθενείς χρόνιο πόνο στο γόνατο και στο ισχίο λόγω αρθρίτιδας. Οι ασθενείς δέχτηκαν την μέθοδο για πέντε μέρες την εβδομάδα, ενώ υπήρχαν και άλλοι είκοσι ασθενείς με τα ίδια συμπτώματα, οι οποίοι δεν άλλαξαν τίποτα στον τρόπο ζωής τους. Στο τέλος, οι ασθενείς της μεθόδου παρουσίασαν σημαντική μείωση του πόνου σε όλες τις κλίμακες, σε αντίθεση με τους άλλους είκοσι ασθενείς που δεν παρατηρήθηκε καμία διαφορά. Μελέτες έχουν στηρίξει την χρήση της μεθόδου και για τον πόνο στην οσφύ (πηγή εδώ). Παρ’ όλα αυτά, μια άλλη έρευνα έδειξε ανεπαρκή αποτελέσματα για διόρθωση της στάσης (πηγή εδώ). Οπότε, σ’αυτή τη περίπτωση δίνω τις ασκήσεις Klapp. Γενικά, η μέθοδος Έγκοσκ είναι μια πολύ καλή μέθοδος, που κακώς υποτιμάται η χρήση της στην Ελλάδα.
The Alexander Technique
Η μέθοδος αυτή ονομάστηκε έτσι απο τον εφευρέτη της, τον Αυστριακό Frederick Matthias Alexander, ο οποίος πίστευε πως οι κακές συνήθειες του ανθρώπου στη στάση του και στη κίνησή του, καταστρέφουν τη χωροταξική αυτοεκτίμηση του και δημιουργούν λανθασμένα μοτίβα κίνησης του σώματος που μακροπρόθεσμα παράγουν πόνο.
Μέσω της τεχνικής, ο ασθενής εκπαιδεύεται στη διαχείρηση των συνηθειών του, του μαθαίνει τι κάνει, πως το κάνει, τι επίδραση έχει αυτο που κάνει και πως να μεγιστοποιήσει τις δραστιριότητες της καθημερινής ζωής. Η τεχνική αντικατοπτρίζει τις αναποτελεσματικές μας συνείθειες και τα διάφορα μοτίβα συσσωρευμένης πίεσης που παρεμβάλλουν στην έμφυτη ικανότητα του ανθρώπου να κινείται εύκολα, ακριβώς όπως έχει σχεδιαστεί.
Είναι μια απλή, αλλά ταυτόχρονα δυναμική παρέμβαση που κάνει τον ασθενή υπεύθυνο της δικής του διαδικασίας επούλωσης. Αυτό συμβαίνει γιατί δεν είναι μια παθητική προσέγγιση, μα μία ενεργή εξερεύνηση που αλλάζει τον τρόπο που ο ασθενής σκέφτεται και ανταποκρίνεται στη δραστηριότητα. Η μέθοδος βοηθάει τον ασθενή να ανακαλύψει μια νέα ισορροπία στο σώμα του, απαλάσσωντας το απο τη περιττή τάση, με ένα αίσθημα ανακούφισης και απελευθέρωσης να αφήνεται μετά απο κάθε συνεδρεία.
Η τεχνική (που εφαρμόζεται απο το 1890) προσφέρει μια θεραπευτική εναλλακτική, στηρίζεται απο την έρευνα (πηγή εδώ, εδώ και εδώ) και μπορείτε να πάρετε μια ιδέα παραπάνω εδώ και εδώ.
Η μέθοδος Feldenkrais
Όπως και η προαναφερθείσα, έτσι και η μέθοδος Feldenkrais υπάγεται σε μια ομάδα τεχνικών που λέγεται body-awareness. Η συγκεκριμένη, πρόκειται για μέθοδο σωματικής διδασκαλίας και εκπαίδευσης, που δίνοντας έμφαση στην εμπειρική γνώση, βοηθά το άτομο να βελτιώσει πολλές πλευρές της καθημερινότητάς του, από το απλό περπάτημα, ή το κάθισμα, έως την απόδοσή του σε πιο απαιτητικές δραστηριότητες και να του προσφέρει μεγαλύτερη άνεση στις διαπροσωπικές του σχέσεις.
Η μέθοδος πήρε το όνομά της από τον Feldenkrais, τον άνθρωπο που τη δημιούργησε, τη δίδαξε και τη διέδωσε. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της είναι, ότι συνενώνει τη γνώση της Επιστήμης, με την τέχνη της ανθρώπινης κίνησης. Για περισσότερες πληροφορίες, τσεκάρετε εδώ και εδώ.
Ασκήσεις Klapp
Τις ασκήσεις αυτές τις δίνω όταν στοχεύω στην κινητοποίηση συγκεκριμένων επιπέδων της σπονδυλικής στήλης που έχουν χάσει την κινητικότητα τους. Έμμεσα, πετυχαίνω την διόρθωση της στάσης του σώματος. Η αποτελεσματικότητα αυτών των ασκήσεων έγκειται στην ακολουθία που υπάρχει από την μία άσκηση στην άλλη, έτσι ώστε να μην γίνονται κουραστικές, αλλά ευχάριστες, για τον ασθενή.
Ασκήσεις Niederhoffer
Τις ασκήσεις αυτές τις δίνω καθαρά και μόνο στην περίπτωση κάποιας σκολίωσης, αφ’ ενός για να σταματήσω την επιδείνωση της κατάστασης, αφ’ ετέρου για να ισχυροποιήσω τους μύες του κορμού και να αυξήσω την ευκαμψία της σπονδυλικής στήλης. Στις ασκήσεις αυτές, ζητώ ισομετρικές συσπάσεις (δηλαδή, σύσπαση χωρίς κίνηση) από τους εγκάρσιους μύες της κοίλης πλευράς. Χρησιμοποιώ ένα σταθερό σημείο προς το οποίο έλκεται η σπονδυλική στήλη. Ο ρυθμός είναι αργός, και η άσκηση χωρίζεται σε τρία μέρη: προοδευτική σύσπαση, κράτημα, προοδευτική χαλάρωση και πλήρη χαλάρωση.
Παράδειγμα ασθενή μου είναι αυτός στην φωτογραφία
Ενδεικτικά, κάποιες από τις ασκήσεις Niederhoffer που του έκανα είναι αυτές που δείχνω. Για μεγαλύτερη κατανόηση, δείχνω την κατεύθυνση των συσπάσεων.
Στο επίπεδο Θ6-Θ12 (όπου Θ, θωρακικός σπόνδυλος)
Στο επίπεδο Θ3-Θ12 (σκολίωση τύπου C) και Θ3-Θ9 (σκολίωση τύπου S)
Στο επίπεδο Ο1 – Ο5 (σκολίωση τύπου C και S) όπου γίνεται μια κίνηση έσω στροφής του ισχίου με λαβή από το φυσικοθεραπευτή στη πρόσθια άνω λαγόνια άκανθα.
Ασκήσεις Klein – Vogelbach
H Klein – Vogelbach, Ελβετή γιατρός, ήταν αυτή που καθιέρωσε αυτές τις ασκήσεις, των οποίων το χαρακτηριστικό γνώρισμα είναι πως εκτελούνται πάνω σε μπάλα (όπως εδώ). Ο σκοπός των ασκήσεων αυτών είναι η βελτίωση της στατικής ισορροπίας και η ενεργοποίηση μυών, συνδυαστικά με την ιδιοσυγκρασία και τον τύπο του ασθενή.
Συμπέρασμα: Πέραν των κλασσικών ασκήσεων, των ασκήσεων του Mulligan (στον οποίο αναφέρθηκα σε παλαιότερο post) και κάποιων τυπικών ασκήσεων McKenzie, υπάρχει μεγάλη γκάμα καλύτερων και αποδοτικότερων εναλλακτικών. Έτσι, η θεραπεία γίνεται ευκολότερη και γρηγορότερη και ο ασθενής ακόμα πιο χαρούμενος στο τέλος της.
Αθανασιάδης Δημήτρης MSc (Neurology) 
Καλημέρα , δουλευω αρκετά χρόνια με τις ασκήσεις Εγκοσκ για διάφορους μυοσκελετικούς πόνους με πολυ καλά αποτελέσματα ,έχω κολήσεις όμως στις ασκήσεις για τον ώμο , στις οποίες ο Έγκοσκ δείνει 3 εναλακτικές σειρές ασκήσεων ανάλογα με κάποια χαρακτηριστικά . Πού θα μπορουσα να βρω βοήθεια ?
Μου αρέσει!Μου αρέσει!
Χαίρετε,
Οι ασκήσεις Εγκοσκ έχουν όντως πολύ καλή αποτελεσματικότητα. Καμία άσκηση, όμως, δεν είναι πανάκια. Το σωστό, κατ’εμέ, είναι να δίνεται ένας συνδυασμός ασκήσεων, βασισμένο πάντα στην αξιολόγηση που πρέπει να γίνεται για να εντοπιστεί το που ακριβώς είναι το πρόβλημα. Οπότε, θα σας πρότεινα να απευθυνθείτε στον φυσιοθεραπευτή σας για περισσότερη βοήθεια πάνω σ’αυτό.
Μου αρέσει!Μου αρέσει!